Şantiye Şeflerinin Hak Gaspları ve Deprem Riski: Mimarlar Odası Uyarıyor
Mimarlar Odası Ankara Şubesi, şantiye şeflerinin karşılaştığı hak gasplarına dikkat çekerek, bu durumun insan hayatını tehdit eden önemli bir sorun haline geldiğini vurguluyor. Çeşitli şikâyetler ve sorunlarla boğuşan şantiye şeflerinin iş güvenliği, sigorta düzenlemeleri ve asgari ücret gibi temel hakları gasp ediliyor. Ayrıca, şantiyelerdeki teknik personel eksikliği ve denetimsizlik, özellikle deprem gibi afetlerde büyük can kayıplarına yol açabiliyor.
Şantiye Şeflerinin Karşılaştığı Hak Gaspları
Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Derya Başyılmaz, şantiye şefi olarak çalışan meslektaşlarının sıkça karşılaştığı sorunları gündeme getirdi. "Şantiye şefi üyelerimiz birçok hak gaspıyla karşıya karşıyadır. Primleri düzgün yatırılmayan, asgari ücrete çalıştırılan pek çok üyemizden çok sayıda şikâyet gelirken, şantiye şefinin şantiyede bulunmaması ya da bu işin ehli olmayan kişilere yaptırılması, depremlerde yaşadığımız can kayıplarının sebeplerinden birisidir" diyen Başyılmaz, şantiye şeflerinin iş güvenliği ve haklarının ihlal edilmesinin büyük bir sorun olduğunu ifade etti.
Başyılmaz ayrıca, "Depremlerde binaların yüzde 70’i şantiye uygulamalarından kaynaklı yıkılmıştır. Şantiye şefi, şantiyelerin denetlenmesinden ve inşaat projelerinin yürütülmesinden sorumludur. Yaşadığımız depremlerde gördüğümüz önemli sonuçlardan biri, teknik personel kontrolünde yapılan binalarda yıkıcı hasarların çok daha az olmasıdır" diyerek, şantiyelerdeki teknik personel eksikliğinin tehlikelerini vurguladı.
Teknik Kişinin Şantiyedeki Önemi
Başyılmaz, şantiye şeflerinin yalnızca imza atmakla yetinmemesi gerektiğinin altını çizerek, "Şantiye şefliği sadece imzaya indirgenmemeli, burada meslektaşlarımıza da büyük sorumluluklar düşüyor" dedi. Şantiye şefliği yapan mimar ve mühendislerin işlerini güvenli bir şekilde yapabilmesi için sahada olmalarının zorunlu olduğunu belirten Başyılmaz, müteahhitlerin bazen teknik bilgiye sahip olmayan kişileri şantiye şefi olarak görevlendirdiğini belirtti. Bu durumun hem meslektaşlarının haklarını ihlal ettiğini hem de inşaatların güvenliğini tehdit ettiğini ifade etti.
İmzasız Şantiyeler: Ruhsata Sahip Olmayan Şantiye Şefleri
Başyılmaz, "Ne yazık ki, ruhsata imza atan şantiye şefi farklı olup, sahada ise başka bir şantiye şefiyle karşılaşabiliyoruz. Pek çok yatırımcı tarafından şantiye şeflerinin yalnızca imzası kullanılmak isteniyor" diyerek, şantiye şefliği sürecinde yaşanan usulsüzlüklere dikkat çekti. Bu durumun, inşaatların denetimsiz kalmasına ve dolayısıyla güvenlik açıklarının ortaya çıkmasına neden olduğunu belirten Başyılmaz, mühendis ve mimarların sahada aktif olmalarının hayati önem taşıdığını söyledi.
Depremde Şantiye Şefliğinin Rolü
Başyılmaz, Türkiye'nin deprem kuşağında yer aldığını hatırlatarak, şantiye şefliğinin önemini bir kez daha vurguladı: "Yaşadığımız depremler, şantiye şefliğinin önemini defalarca gözler önüne sermiştir. Binaların yüzde 70’inin şantiye uygulamalarından kaynaklı yıkıldığı görülmektedir." Bu tespit, inşaatların doğru bir şekilde denetlenmesinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.
Çevre Bakanlığı’na Çağrı: Eğitim ve Düzenlemeler Şart
Başyılmaz, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na çağrıda bulunarak, şantiye şefliği eğitimlerinin güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Özellikle yeni mezun mimarların şantiye deneyimi kazanmasının zor olduğunu belirten Başyılmaz, "Okullardaki lisans eğitimlerinde zorunlu tutulan 30 günlük şantiye stajı da, şantiye şefliği eğitiminde yetersiz kalmaktadır. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, mevzuatta düzenlemeler yapmalıdır. Dolayısıyla eksik ve yetersiz bilgiyle şantiye şefliği gibi önemli bir görev üstlenmek mantık dışıdır" dedi.
Ayrıca, SGK primlerinin düzgün yatırılmaması durumunda müteahhidlere cezai işlem uygulanması gerektiğini belirten Başyılmaz, "Müteahhit binasını tamamladıktan sonra SGK’dan ilişiksizlik belgesi alır. Müteahhitin şantiye süreci boyunca çalıştırdığı herkesin primlerini tam olarak yatırması gereklidir. O esnada şantiye şeflerinin primlerinin düzgün yatırılıp yatırılmadığı kontrol edilmelidir" diyerek, primlerin tam yatırılmaması halinde iskân verilmemesi gerektiğini vurguladı.
